تست های بررسی سلامت کروماتین اسپرم
در بررسیهای پیشرفته ناباروری مردان، تنها بررسی پارامترهای کلاسیک اسپرم (تعداد، حرکت، شکل ظاهری) کافی نیست. در برخی موارد ممکن است آزمایش اسپرم طبیعی باشد اما زوج همچنان با ناباروری، شکست مکرر IVF، یا سقطهای مکرر روبهرو باشند. در چنین مواردی، بررسی سلامت کروماتین اسپرم (DNA داخل اسپرم) ضروری است.
مطالعات مختلف نشان میدهد که هر چه کیفیت اسپرم پایینتر باشد سلامت DNA اسپرم هم با مشکلات بیشتری مواجه است. لذا با توجه به اینکه افراد دارای اسپرم معیوب و همچنین در موارد ناباروری با علت نامشخص، کاندید استفاده از روشهای کمک باروری میشوند و در آنها آسیب موجود در DNA اسپرم این مردان، منجر به عدم موفقیت در درمان میگردد، لذا قبل از انتخاب روش درمانی مناسب نیاز به ارزیابی میزان شکست DNA اسپرم است.
در بسیاری از این موارد در صورت مشخص بودن وجود آسیب در DNA اسپرم با انجام درمان مناسب٬ امکان بهبود کیفیت اسپرم فراهم است.
تستهای TUNEL و SCSA دو روش آزمایشگاهی برای بررسی سلامت کروماتین اسپرم هستند و به شناسایی افرادی که ممکن است در معرض خطر ایجاد یک بارداری ناسالم باشند، کمک میکند.
آگاهی از سلامت DNA اسپرم به تشخیص بالینی و درمان ناباروری مردان کمک مینماید و ارزش زیادی در موفقیت روشهای درمان آنها دارد.
این آزمایشات بر روی اسپرم تازه و یا فریز شده انجام میشود.
چرا سلامت DNA اسپرم مهم است؟
DNA اسپرم باید سالم و بدون آسیب باشد تا پس از لقاح، اطلاعات ژنتیکی سالم به جنین منتقل شود. آسیب DNA اسپرم میتواند باعث:
کاهش شانس لقاح
شکست در لانهگزینی جنین
افزایش خطر سقط مکرر
کاهش موفقیت درمانهای کمکباروری شود.
سلامت DNA اسپرم و بارداری
بارداریهای سالم و طبیعی برای زوجهایی که مرد از اسپرمهای دارای میزان شکست DNA برخوردار است نیز اتفاق میافتد؛ اما وجود اسپرمهای معیوب این شانس را کاهش میدهد.
هرچقدر که تعداد اسپرمهای با شکست DNA بیشتر باشد، شانس بارداری سالم و موفق نیز به همان اندازه کاهش مییابد.
جنینهای حاصل از اسپرمهای با DNA آسیبدیده از پیشآگهی خوبی برخوردار نیستند و احتمال رشد آنها و نیز شانس لانهگزینیشان کم میشود.
شواهد نشان میدهد که در صورت تشکیل جنین با اسپرمهای دارای DNA آسیبدیده، میتواند منجر به شروع القای اپوپتوز و جهشهایی شود که نتیجه آن توقف جنین قبل از مرحله بلاستوسیست، سقط و ناهنجاریهای مادرزادی است.
عوامل ایجادکننده فراگمانتاسیون یا قطعه قطعه شدنDNA اسپرم
استرس اکسیداتیو
عفونت
وجود گلبولهای سفید در مایع منی
بیماری تب زا
بالا رفتن دمای بیضه
رژیم غذایی نامناسب
استفاده از داروها به ویژه آنتیبیوتیکها
سن بالا
واریکوسل
استفاده از دخانیات
تابشگیری از پرتوهای یونساز مانند پرتو ایکس و گاما
قرار گرفتن در معرض آلایندههای محیطی و شغلی
درمان شکست DNA
بعضی از موارد قطعهقطعه شدن DNA اسپرم قابل درمان نیست؛ اما اگر آسیب به DNA اسپرم ناشی از رادیکالهای آزاد باشد، تغییر در سبک زندگی و استفاده از رژیمهای غذایی خاص میتواند به کاهش استرس اکسیداتیو کمک نماید.
درمان عفونتها با آنتیبیوتیک و درمان واریکوسل نیز باعث کاهش شکست DNA اسپرم میشود.
آزمایش مجدد، سه ماه پس از آزمایش اول جهت بررسی کاهش میزان شکست لازم است.
مواردی که درخواست تستهای بررسی سلامت کروماتین اهمیت ویژه ای دارد
در مردان مبتلا به ناباروری با علت نامشخص
در مردان دارای کیفیت پایین اسپرموگرام (حاوی اسپرمهای غیرطبیعی، با تعداد و تحرک پایین)
در مردان با سابقه انجام درمانهای ناموفق کمک باروری مانندIVF و ICSI
جهت بررسی کارایی درمانهای دارویی در مردان
در مردان خواهان داشتن فرزند به دنبال یک یا چند دوره شیمیدرمانی
درموارد سابقه توقف در رشد جنین
در موارد سابقه رشد ضعیف جنین
در مردان با سن بالا (>40 سال)
در موارد سقط مکرر جنین
در مردان مبتلا به واریکوسل
در مردان در تماس با مواد سمی و آلودگیهای محیطی
آمادگی لازم قبل از انجام آزمایش SCSA یا تانل
شرایط گرفتن تست تانل همانند اسپرموگرام معمولی است (به اسپرموگرام مراجعه شود) با این تفاوت که از آخرین انزال یا زناشویی بیمار نبایستی بیش از ۷۲ ساعت (۳ روز) گذشته باشد.